De uitvoering van het Bbz anno 2016

Wanneer ondernemers in zwaar weer verkeren en niet (meer) bij hun bank of borgstellingsfonds terecht kunnen voor een krediet, is er de mogelijkheid om gebruik te maken van het Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (Bbz). Ondernemers krijgen dan met de gemeente te maken en komen onder het regime van de bijstand te vallen. Wat doet dit met een ondernemer? En weten ondernemers de weg naar deze regeling goed te vinden? Kortom, sluit de manier waarop gemeenten het Bbz uitvoeren wel aan bij de behoeften die een ondernemer anno 2016 heeft?

Wat is het Bbz?

Het Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (Bbz) is een landelijke regeling die sinds 2004 bestaat. Gemeenten voeren de regeling uit, waarbij bestaande en startende ondernemers ondersteund worden om resp. een bedrijf te laten voortbestaan of om een bedrijf te starten. Voor bestaande ondernemers die in zwaar weer verkeren zijn er mogelijkheden voor het verkrijgen van een krediet (tot een max. van € 190.000). Daarnaast is het mogelijk om het inkomen aan te vullen tot aan bijstandsniveau. Ook voor starters zijn er mogelijkheden om een starterskrediet te verkrijgen (tot een max. van € 35.000,-). Eén van de voorwaarden waaraan gemeenten toetsen, is of het bedrijf levensvatbaar is. Dit betekent dat het bedrijf voldoende inkomen oplevert om te kunnen voortbestaan. Daarnaast moet de ondernemer minimaal 1225 uur per jaar werkzaam zijn in zijn bedrijf. Tot slot dient de ondernemer in principe rente en aflossing te betalen over het bedrag dat hij van de gemeente leent.

Taboe

Ondernemers associëren het Bbz vaak direct met bijstand en met alle negatieve vooroordelen die daarmee gepaard gaan. Op het ontvangen van bijstand rust nog een groot taboe, vooral onder ondernemers. Bijstand wordt vaak in verband gebracht met het gevoel te hebben gefaald. Bovendien speelt mee dat een ondernemer vaak te trots is om zijn hand op te houden en hulp te aanvaarden. Dit is jammer, want het Bbz kan uitkomst bieden!

Onbekend maakt onbemind

Totdat bepaalde ondernemers te maken krijgen met het Bbz, hebben velen van hen nog nooit van de regeling gehoord. De bekendheid van de regeling laat dus te wensen over. Gemeenten zouden maatregelen moeten treffen om de mogelijkheden van het Bbz beter onder de aandacht te brengen, zodat ondernemers hier beter van op de hoogte zijn en de stap durven te zetten om bij de gemeente aan de kloppen voor ondersteuning.

Verschillen in uitvoering

Zoals gezegd voeren gemeenten het Bbz uit. Echter, er zitten behoorlijk wat verschillen in de manier waarop gemeenten het Bbz uitvoeren. De ene gemeente kiest ervoor om een actief beleid te voeren op het vinden en begeleiden van geschikte startende ondernemers. Weliswaar lopen deze gemeenten een  risico bij het verstrekken van bepaalde kredieten. Het geleende geld moet immers ook weer terug betaald worden. Minder actieve gemeenten lopen dit risico minder of niet, maar halen daarentegen niet het maximale uit de regeling. Dat is jammer, want de regeling kan de economie in een stad versterken en de werkgelegenheid een impuls geven.

Inspelen op behoeften van ondernemer

Het Bbz bestaat ruim twaalf jaar en is een ander tijdsgewricht tot stand gekomen. Er wordt met de regeling vanuit gegaan dat een ondernemer eigenlijk fulltime aan de slag is met zijn bedrijf (minimaal 1225 uur per jaar). In de huidige economie en arbeidsmarkt is steeds meer sprake van flexibiliteit, dus zie je steeds meer vormen van hybride of parttime ondernemerschap ontstaan waarbij mensen gedeeltelijk in loondienst werkzaam zijn en gedeeltelijk werkzaam zijn in hun eigen bedrijf. Het Bbz voorziet hierin niet, dus hierin zou vanuit gemeenten een wens liggen om het Bbz op dit punt aan te passen, waarbij een betere aansluiting met de arbeidsmarkt wordt gemaakt en beter wordt ingespeeld op de behoefte van de ondernemer.

Gemeenten zouden ondernemers zowel vanuit economisch als vanuit sociaal perspectief meer moeten faciliteren, stimuleren en waar nodig (financiële) hulp moeten bieden. Dit kunnen gemeenten doen door ondernemers actief op te zoeken, de regeling actief uit te voeren, de naamsbekendheid van de regeling te vergroten en in te spelen op de behoeften van ondernemers.

Yvonne Tiemens
Juridisch beleidsmedewerker Werk en Inkomen, Gemeente Deventer