Het intakegesprek: Samen de eerste stap maken
In mijn vorige column vertelde ik over hoe de aanmelding voor schuldhulpverlening verloopt. Nu de vervolgstap; het intakegesprek. Net als bij de aanmelding zien we tijdens het intakegesprek een groot verschil in belangen bij de diverse ondernemers. Zo heb ik eens een mevrouw gehad op gesprek die ruim honderdvijftigduizend euro schuld had bij een bank. Tijdens het gesprek legde ik haar uit dat het tijdens een traject noodzakelijk was om een betaalrekening te openen bij een bank waar zij geen schulden had. Ongekend vond ze mijn verzoek. Zij had een emotionele band met haar bank en dus haar betaalrekening. Dat de bank de mogelijkheid zou hebben om de openstaande schuld te verrekenen met het saldo op haar betaalrekening kon haar niets schelen. Zij wilde haar betaalrekening behouden!
Ik denk dat velen zich niet kunnen voorstellen dat een betaalrekening zo belangrijk is, maar toch hebben we tijdens zo’n gesprek te dealen met al deze verschillende belangen en interesses.
Zo zien wij veel ondernemers waarbij het behoud van de auto tijdens een traject niet mogelijk is omdat deze bijvoorbeeld niet noodzakelijk is voor de bedrijfsvoering. Dan is de auto te duur en moeten de gelden daarvan naar de schuldeisers. Zo zijn de regels…Veel ondernemers hebben hier grote moeite mee. De auto is niet alleen heel handig met de kinderen/boodschappen, maar ook bijna een statussymbool. Hetzelfde geldt als mensen moeten verhuizen, omdat zij een te dure huurwoning hebben. Waar moeten zij heen? En hoe moet dat met de kinderen? Het belang van de ondernemer die daar misschien al lange tijd woont, of schoolgaande kinderen heeft, is heel anders dan het belang van de schuldeiser die graag een zo groot als mogelijk deel van zijn vordering terugbetaald wil zien. Een ander goed voorbeeld is wanneer een echtpaar besluit dat zij niet samen een regeling in willen, omdat de schulden voor een te grote druk heeft gezorgd en het huwelijk de spanning niet langer aan kan. Onze adviseurs bespreken met de ondernemer hoe het beste hier mee om te gaan tijdens een traject.
Naast grote verschillen in belangen zien we ook heel divers gedrag bij de ondernemer. In een eerder column noemde ik al dat veel van de ondernemers die bij ons voor het dossier bankafschriften aanleveren lid zijn van een loterij. Bijna alle afschriften die wij ontvangen laten een afschrijving zien van de postcode- of bankgiroloterij. Of dat toeval is dat weten we natuurlijk niet, maar we weten wel dat er uit onderzoek is gebleken dat mensen die lange tijd onder schulden gebukt gaan en een gevoel van schaarste ervaren en daarom problemen hebben met het maken van lange termijn beslissingen.
In de documentaire Schuldig van de NPO zie je Ron en Ramona. Ze zijn samen met hun zoontje ontruimd uit hun huurwoning en wonen inmiddels met zijn drieën op de zolder van de ouders van Ramona. Doras, de schuldhulpverlener, en de woningbouwcoöperatie stellen alles in het werk om het gezin weer onderdak te geven, maar door het betaalgedrag van het gezin stellen zij als eis dat het gezin zich onder beschermingsbewind laten plaatsen. Zij mogen dan niet meer zelf beschikken over hun geld. Ron vindt dit helemaal niets zie je in het fragment. Want “als zijn zoon een paar schoenen wil van 150 euro dan wil hij die gewoon kunnen kopen”.
Dit gedrag zien wij natuurlijk vaker bij de ondernemer met schulden. Iedereen wil natuurlijk graag zelf de beschikking houden over zijn gelden en de eerste reactie van Ron snappen we. Het is daarna aan ons om de ondernemer ervan te overtuigen mee te werken aan de lastige regels van een schuldregelingstraject.Goed is uit te leggen dat een huis natuurlijk veel belangrijker is voor het gezin dan die schoenen! Dit doen we natuurlijk tijdens het intakegesprek, maar ook tijdens de stabilisatiefase waarover volgende keermeer.
Manon Luitjens-Bakker, teamleider insolventie bij Zuidweg & Partners
